Ευστάθιος Κεφάλας: «Η αναγωγή σύμπασας της συστάσεως της Ψυχής του Κόσμου στις θεϊκές τάξεις», από: eleysis69 (Θρησκεία Ελλήνων), τελευταία πρόσβαση: 10n Ισταμένου Γαμηλιώνος του 4ου έτους της 698ης Ολυμπιάδος / 9. Ιανουαρίου «2017».
Για τον λόγο ότι η ψυχή περιέχει τις εικόνες όλων των θεϊκών τάξεων, μπορεί και πρέπει να αναχθεί σύμπασα η ψυχική σύστασή της στις θεϊκές τάξεις.
Πρέπει, λοιπόν, να κάνουμε την αρχή από τις ίδιες τις πρώτες αναφορές στην ψυχή, στις οποίες ο Πλάτων του «Τίμαιου, 34.b-c» έλεγε ότι «η ψυχή έχει δημιουργηθεί όχι, όπως λέμε εμείς, νεότερη από το σώμα αλλά προηγούμενη και παλαιότερη ως προς την γέννηση και την αρετή, σαν μελλοντική δεσπότισσα και αρχηγίνα». Γιατί από εκεί ξεκίνησε να μιλάει για αυτή ο Πλάτων, αποδίδοντας της τα πρωτεία σε σχέση με τη γέννηση ολόκληρης της σωματικής συστάσεως.
Πρέπει, λοιπόν, να πούμε ότι η πρόοδος της ψυχής ανάγεται στην αρχή των πάντων, στον βαθμό που η ψυχή είναι «δεσπότισσα και αρχηγίνα», ενώ, στον βαθμό που έλαβε υπόσταση «τριπλεκη» [τριμερή] και ταυτόχρονα ενωμένη, θα την αναγάγουμε στην κορυφή των νοητών, και στον βαθμό που γεννήθηκε «ἐξ οὐσίας καὶ ταὐτοῦ καὶ θατέρου», θα την αναγάγουμε «εἰς πᾶν τὸ νοητὸν ὄντως πλάτος» [σε ολόκληρο το όντως νοητό πλάτος], του οποίου την κορυφή κατέχει η Ουσία και το ΟΝ, τη μέση ο Αιών(ας), ο οποίος είναι η αιτία της παραμονής των πάντων στην ταυτότητα [αίτιος «τῆς ἐν ταὐτῷ διαμονῆς πᾶσιν αἴτιος ὤν»], και το πέρας το «νοητὸν ζῷον» [το πλατωνικό νοητό υπόδειγμα ή ο ορφικός Φάνης], το οποίο διαφοροποίησε τον εαυτό του με τις προόδους του προς τα νοητά Ζώα [Όντα], επειδή και εκεί υπάρχει το σύνολο του [το όλον του] αποτελείτε από ανόμοια μέρη, όπως διδάσκει ο Πλάτων στον «Παρμενίδη, 129.a». Τέτοιο είναι και τούτο το «τριπλεκὲς ὅλον» [τριμερές σύνολο] της ψυχής που έχει γεννηθεί σαν κράμα από ανόμοια στοιχεία [στοιχείων ἀνομοίων φύραμα γεγονός].
Στον βαθμό, τώρα, που η ψυχή είναι «ἀριθμὸς αὐτόγονος καὶ νοητὸς» [αριθμός αυτογέννητος και νοητός], θα την αναγάγουμε στην κορυφή των νοητών & νοητικών «διακόσμων» [βαθμίδων]. Γιατί εκεί βρίσκεται «ὁ πρῶτος ἀριθμὸς μετὰ τῆς ἑτερότητος», επειδή, όπως λένε οι θεολόγοι, έχουμε δει ότι εκείνη η τάξη αποτελεί την πρώτη αιτία των σειρών που έχουν διαιρεθεί ως προς τον αριθμό. Εκεί, μάλιστα, και ο Παρμενίδης έδωσε υπόσταση στον καθολικό αριθμό και από εκεί έφερε στο φως όλα τα όντα.
Στον βαθμό, τώρα, που η ψυχή αποτελείται από τρεις μεσότητες και αποτελεί σύνολο από όμοια μέρη – γιατί όλα τα μέρη της αποτελούνται από τα τρία στοιχεία – θα την αναγάγουμε «εἰς τὴν ὁλότητα τὴν νοερὰν τὴν συνεκτικὴν τῶν τε ὅλων καὶ τῶν μερῶν» [στην νοητική ολότητα που συνέχει τα σύνολα και τα μέρη]. Γιατί και οι τρείς μεσότητες κατεβαίνουν από εκείνους τους συνεκτικούς θεούς, η γεωμετρική μεσότητα από τον πρώτο που περιέχει τους υπολοίπους και που με βάση έναν λόγο συγκεντρώνει τα πάντα σε μία τάξη και σε μία ένωση, η αρμονική μεσότητα από τον δεύτερο ο οποίος προσδίδει διαφορετική σύνδεση σε κάθε όν, μεγαλύτερη στα μεγαλύτερα και μικρότερη στα μικρότερα, και η αριθμητική μεσότητα από τον τρίτο που από τον εαυτό του εκπέμπει την επικοινωνία στα όντα της τρίτης τάξης, μεταξύ των οποίων τα μικρότερα ως προς τον όγκο είναι περισσότερο ενωμένα, και τα μεγαλύτερα ως προς τον όγκο λιγότερο ενωμένα. Αυτό, μάλιστα, είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αριθμητικής μεσότητας.
Στον βαθμό, πάλι, που η ψυχή έχει την ιδέα και τον σχηματισμό που αναφέρει ο Πλάτωνας στον «Τίμαιο», και στον βαθμό που χρησιμοποιεί την ευθεία πρόοδο και την κυκλική επιστροφή, θα την αναγάγουμε «εἰς τὴν τοῦ νοεροῦ σχήματος τριάδα» [στην τριάδα του νοητικού σχήματος]. Γιατί εκεί για πρώτη φορά εμφανίζεται το ευθύ και το περιφερές, για αυτό και στην ιδέα της ψυχής χρησιμοποιούνται γραμμές και κύκλοι μαζί και χωριστά.
Στον βαθμό, επίσης, που η ψυχή έλαβε δυνάμεις μοναδικές και επταδικές, θα την αναγάγουμε στη νοητική επτάδα.
Στον βαθμό που βρίσκεται ανάμεσα στα αισθητά και στα νοητά και στον βαθμό που εξομοιώνει τα αισθητά με τα νοητά, θα την αναγάγουμε στην σειρά των ηγεμονικών θεών. Γιατί αυτή η σειρά εξομοιώνει τα κατώτερα με τις ενιαίες κορυφές τους.
Στον βαθμό που η ψυχή πραγματοποιεί διττές ενέργειες, άλλες που εποπτεύουν τα αισθητά και άλλες που προσκολλώνται στα νοητά, θα την αναγάγουμε στους ανεξάρτητους (απόλυτους) θεούς, οι οποίοι άπτονται και δεν άπτονται του (συμ)παντός.
Βέβαια, θαυμάζουμε τους πλατωνικούς που θεωρούν ότι τα μέρη στα οποία διαιρείται η ψυχή είναι οι ουράνιες ψυχές, η μία και οι επτά (γιατί πως είναι δυνατόν να συμβεί στα ασώματα μια τέτοια διαίρεση, η οποία αφανίζει το όλον [σύνολο] ; γιατί αυτή η διαίρεση είναι χαρακτηριστική των διαιρετών όγκων), καθώς και τους πλατωνικούς που θεωρούν ότι αυτές οι ψυχές είναι εντελώς υπερουράνιες, παρόλο που ο Πλάτων – στον «Τίμαιο, 36.d» – έχει δείξει ότι ολόκληρη η ψυχή για την οποία κάνει λόγο είναι μία και μάλιστα εγκόσμια.
Θεωρούμε, λοιπόν, ότι το ορθό είναι να πάρουμε από τους 2-ους την εξής αρχή, ότι δηλ. πρέπει κατά τις διαιρέσει να παραμένει το όλον [σύνολο], και από τους 1-ους την αρχή ότι ο λόγος είναι [αφορά] περί «ἐγκοσμίων ψυχώσεων» [εμψυχώσεων], και αφού πάρουμε αυτές τις δυο αρχές, να πούμε ότι ασφαλώς η μία ψυχή του Κόσμου είναι και αδιαίρετη και διαιρεμένη με βάση τις εξής δυνάμεις, πρώτη την δυάδα, δεύτερη την τριάδα και την τετράδα, και τρίτη την επτάδα. Γιατί με βάση αυτούς τους αριθμούς έχει γίνει η διαίρεση της.
Συγγραφέας κειμένου : Κεφάλας Ευστάθιος [17/10/2009, ΕΛΛΑΣ]
Πηγές
Πλάτων
- Τίμαιος
Πρόκλος
- «Εις τον Τίμαιο Πλάτωνος», βιβλίο Γ’ (συνέχεια), 272. 4 – 274.10.
Hellenismos heute 